Misschien is de vraag wel: wat heb je te verliezen?
Jongerenparticipatie biedt op vele vlakken een potentiële meerwaarde. Hoewel het niet altijd de snelste of eenvoudigste weg is, levert het zowel voor jouw organisatie als de (betrokken) jongeren iets op.
De ‘waarom’, de reden om met jongeren participatief aan de slag te gaan, is de winst. Wat levert het op voor jullie organisatie? Wat levert het op voor de jongeren? Wat is de meerwaarde van jongeren een rol te geven? Zodra je op die vragen een antwoord hebt, weet je wat de winst is van jullie participatieproject.
Van een breder draagvlak …
Participatie versterkt jouw organisatie op verschillende vlakken.
Je verwerft meer inzicht in de (soms complexe) leefwereld van jongeren. Door in gesprek te gaan met jongeren krijg je een uitzonderlijke inkijk in hun wereld; in hoe zij het leven zien en ervaren. Zij zijn immers expert. Een extra win daarbij: jongerenparticipatie verbetert vaak de beeldvorming over jongeren.
Dit inzicht en begrip werken ook in de andere richting. De betrokken jongeren krijgen een unieke blik in en op jouw organisatie, waardoor jouw werking maatschappelijk relevant(er) wordt.
Door deze waardevolle en wederzijdse kennis in te zetten, kom je tot betere besluiten en beleid. Beslissingen die niet boven de hoofden worden genomen. Oplossingen die je zelf nog niet had bedacht. Antwoorden die aantrekkelijk(er) zijn, matchen met of een antwoord bieden op de noden van jongeren en daardoor vaak innovatiever en duurzamer zijn.
Participatief werken boezemt vertrouwen in en zorgt op zijn beurt voor een grotere en langere betrokkenheid en uiteindelijk (meer) gedragenheid.
… tot sociale vaardigheden
Participatie versterkt jongeren. Het is een leuk leerproces waarin ze de kans krijgen om ervaringen op te doen en tal van vaardigheden en competenties op te bouwen.
Jongeren merken dat ze meer kunnen dan ze dachten. Ze ontdekken eigen talenten, leren deze te benutten en verder te ontwikkelen. Ze worden in hun kracht gezet.
Participatie laat jongeren zien dat ze ertoe doen, dat ze erbij horen en dat ze een betekenisvolle plek opnemen in de organisatie of bredere maatschappij. Hierdoor leren ze meer bij over hun eigen (kinder)rechten.
Via participatie-initiatieven leren jongeren communiceren met anderen. Ze worden geconfronteerd met verschillende meningen en leren hun eigen gedachten, ideeën en argumenten onder woorden brengen waardoor communicatieve skills worden aangescherpt.
Tijdens participatietrajecten ervaren de deelnemers zeggenschap en eigenaarschap. Ze leren verantwoordelijkheid opnemen.
Participatie klinkt heel formeel, maar is vaak een leuk en los teamgebeuren. Jongeren leren nieuwe mensen kennen en voelen zich verbonden met anderen.
Jongeren leren zich kwetsbaar opstellen.
Participatie versterkt bovendien de betrokken volwassenen. Ook de volwassenen die de jongeren ondersteunen hebben er iets aan. Zij trainen zich in coachende vaardigheden zoals ondersteunen, motiveren, talentgericht werken, helder communiceren, feedback geven, …
En mooi meegenomen: afgevinkte eindtermen. Ook binnen schoolcontext zorgt leerlingenparticipatie voor een grote meerwaarde. Als school activeer je leerlingen en leerkrachten om mee te bouwen aan een gedragen en warm schoolklimaat. Je zet in op bestaande vaardigheden en competenties. Of geeft ruimte aan jongeren en leerkrachten om hierin te groeien. Met de nieuwe eindtermen moedigt de overheid scholen dan ook aan om in te zetten op participatie- en burgerschapscompetenties:
Voor de 1ste graad
ET 1.15 De leerlingen verwoorden met behulp van richtvragen welke gebeurtenissen hen zelfvertrouwen geven en welke gebeurtenissen hen onzeker maken in het kader van hun welbevinden. ET 5.5 De leerlingen dragen in groepsactiviteiten met een welomschreven opdracht actief bij aan de uitwerking van een gezamenlijk resultaat. (transversaal) ET 7.8 De leerlingen participeren actief in schoolse situaties, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.° ET 7.9 De leerlingen illustreren het belang van individuele en gezamenlijke acties en engagement voor de samenleving. ET 7.10 De leerlingen onderscheiden inspraak, participatie en besluitvorming in schoolse situaties, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen. ET 7.11 De leerlingen handelen duurzaam in een schoolse context.° ET 7.15 De leerlingen lichten wijzen van vertegenwoordiging, deelname aan macht en democratische besluitvorming toe voor zover deze relevant zijn voor hun eigen leefwereld. ET 7.16 De leerlingen komen op voor de eerbieding van de rechten van de mensen en het kind en voor sociale rechtvaardigheid, voor zover het relevant is voor hun eigen leefwereld. ET 7.17 De leerlingen lichten het belang van mensen- en kinderrechten toe.
Voor de 2de graad
ET 1.15 De leerlingen uiten hun gevoelens respectvol. ° ET 5.6 De leerlingen dragen tijdens groepsactiviteiten actief bij aan de uitwerking van een gezamenlijk resultaat. ° ET 7.2 De leerlingen gaan respectvol en constructief om met individuen en groepen in een diverse samenleving. ° ET 7.3 De leerlingen hanteren strategieën om respectvol en constructief om te gaan met individuen en groepen in een diverse samenleving. ET 7.7 De leerlingen zijn bereid om in dialoog hun mening te ontwikkelen en bij te sturen. ET 7.8 De leerlingen hanteren aangereikte strategieën om op een geïnformeerde wijze in dialoog te gaan over maatschappelijke uitdagingen. ET 7.9 De leerlingen zijn bereid om zich te engageren in de samenleving. ° ET 7.10 De leerlingen illustreren hoe men zich individueel en als groepslid kan engageren en actie ondernemen bij lokale, regionale, nationale of mondiale kwesties.